De wijk Pedreira, ten zuiden van São Paulo, heeft een van de grootste bevolkingsdichtheden van de metropool. De wijk ontstond in de jaren zeventig toen migranten uit het noorden en noordoosten van het land kwamen toestromen, verarmd door de droogte en de grote werkeloosheid.

Wie door Pedreira loopt ziet hopen vuilnis op straat, geen riolering, ongezonde krotten zonder enige voorzieningen. In sommige zones is er geen water of licht; de wegen zijn niet geasfalteerd. Er zijn nauwelijks medische en onderwijsvoorzieningen. De bewoners die het een beetje getroffen hebben leven van het verhuren van kleine woningen die nooit werden voltooid en uit één of twee kamers bestaan.

In 1996 bezocht mgr. Javier Echevarría, de prelaat van het Opus Dei, "De Pedreira", een beroepsopleiding voor mannen en jongens uit de wijk, die jaren tevoren was ontstaan op initiatief van enkele gelovigen van het Opus Dei, medewerkers van de Prelatuur en vrienden. Bij zijn verblijf moedigde mgr. Echevarría aan om ook een dergelijke opleiding te beginnen voor vrouwen en meisjes uit de buurt. Een groepje beroepsmensen nam de suggestie op en ging aan de slag. Hun doel was een wens van Jozefmaria Escrivá, stichter van het Opus Dei, tot leven te brengen, die zei: "Voor alle mensen moeten we het recht verdedigen op leven, op het bezitten van het noodzakelijke om een waardig bestaan te leiden, het recht op werken en uitrusten, het recht een levensstaat te kiezen, een gezin te vormen, binnen het huwelijk kinderen ter wereld te brengen en op te voeden, het recht ziekte en ouderdom in rust door te brengen, het recht deel te nemen aan het culturele leven, het recht zich met andere burgers te verenigen om rechtmatige doelen te verwezenlijken, en op de allereerste plaats het recht om in volle vrijheid God te kennen en lief te hebben, want het - rechtschapen - geweten ontdekt de sporen van de Schepper in alles" (Vrienden van God, 171).

Ze waren zich er vanaf het eerste moment van bewust dat het belangrijkste voor de vrouwen van Pedreira algemene vorming was: alleen een brede basis zou het mogelijk maken in de behoeften van hun gezin, hun werk en hun omgeving te voorzien. Zo ontstond Veleiros een beroepsopleiding gespecialiseerd op medisch gebied.

Na een korte aanloopperiode zonder een eigen locatie, kon men tenslotte beschikken over drie kleine gebouwen die al een paar jaar leeg stonden. De Asociação Feminina de Estudos Sociais e Universitarios - AFESU - nam de aankoop van het terrein op zich.

Waarom medisch?

Brazilië is een land dat in ontwikkeling is en, volgens recente onderzoeksgegevens, een enorm gebrek heeft aan medisch geschoold personeel. Deze situatie verklaart de huidige expansie van de arbeidsmarkt in deze sector en de mogelijkheden van de beroepsopleidingen om overeenkomsten te sluiten met ziekenhuizen en medische centra waar de leerlingen praktijkervaring kunnen opdoen.

De leerlingen van Veleiros volgen nu lessen verpleegkunde en werken tegelijkertijd in ziekenhuizen, sanatoria en verpleeghuizen. Bovendien kunnen ze de zorg voor zieken thuis, op scholen en in gezondheidscentra op zich nemen.

Martha Cândida Pereira, 41 jaar, leerling van de eerste cursus "gezinsassistente" ging naar Veleiros met de bedoeling eens te kunnen gaan werken in de ouderenzorg. "Ik vond het moeilijk een beslissing te nemen", herinnert ze zich, "want iets dergelijks was heel nieuw in onze wijk. Behalve de nodige vorming om een zieke te verzorgen heb ik in Veleiros voedingstechnieken, hygiëne en basale zorg geleerd, wat heel nuttig is. En vooral heb ik geleerd dat de zieke respect verdient omdat hij een mens is zoals de anderen."

Gespecialiseerde cursussen

In oktober 2000 namen veel leerlingen deel aan de cursus " De mensen een kwalitatief goede zorg verlenen", waarna ze allen een arbeidscontract kregen. De positieve reactie van de arbeidsmarkt leidde ertoe dat de cursus de volgende drie jaren herhaald werd, met steeds meer leerlingen in elke cursus.

Later, in augustus 2002, kon men de eerste cursus "gezinsassistente" aanbieden. Deze opleiding houdt de belangrijkste medische zorg van kinderen en ouderen in. Daardoor werd de zorg voor zieken in de eigen omgeving mogelijk gemaakt. De meeste leerlingen hebben een contract en brengen hun kennis in praktijk bij patiënten thuis die met regelmaat zorg nodig hebben. Begin 2004 hoopt men in Veleiros de cursus "techniek van de verpleging" te beginnen.

De laatste maanden hebben er verbouwingen plaatsgevonden opdat Veleiros over permanente installaties kan beschikken. De verpleeglaboratoria en de informaticaruimten, bijvoorbeeld, zijn te danken aan giften, waaronder een van de Japanse overheid door middel van het consulaat in São Paulo. Deze gift maakte het ook mogelijk ziekenhuisbedden aan te schaffen en de technische uitrusting die nodig is om de eerste cursus van de beroepsopleiding te beginnen.

Naast de theorie ontvangen de leerlingen praktijklessen in het laboratorium en onderzoeken en bestuderen ze gevallen in de praktijk. Naast de beroepsvorming ontvangen de leerlingen ook culturele en geestelijke vorming, in de lijn van de christelijke boodschap die dit initiatief kenmerkt.

Voor meer informatie of financiële hulp:

AFESU - Asociación Femenina de Estudios Sociales y Universitarios

Adres: Rua Bernadino de Campos, 1110 - cj.51 - São Palo. Brazilië

Tel / fax: (11) 3889-8457 / 30515711

E-mail: afesu@uol.com.br