Encycliek Benedictus XVI: God is liefde

De eerste encycliek van paus Benedictus XVI is vanmiddag op het feest van Paulus’ Bekering gepubliceerd in het Latijn, Engels, Duits, Spaans, Portugees, Italiaans en Frans. De titel luidt "Deus caritas est" (God is liefde). Al op 25 december werd de pauselijke rondzendbrief ondertekend.

Eros en Agapè

Het document bevat geen programma van Benedictus’ pontificale beleid, maar is een theologische verhandeling over de liefde. De paus deelt de liefde op in twee ‘bewegingen’. Enerzijds Eros of Amor, dat is de scheppende liefdeskracht; anderzijds Agapè of Caritas, de opofferende liefde voor de ander.

Twee delen

De encycliek bestaat uit twee delen. Het eerste deel heeft als titel: Eenheid van de liefde in de schepping en de heilsgeschiedenis. De titel van deel twee luidt: Caritas, Uitoefening van de liefde door de Kerk, die liefdesgemeenschap is.

‘Wie in de liefde woont…’

De eerste zin van de encycliek is een bijbelcitaat, genomen uit de Eerste Brief van Johannes: “God is liefde: wie in de liefde woont, woont in God en God is met hem” (hoofdstuk 4, vers 16).

Tegen de religieuze haat

In de introductie neemt de paus afstand van religieus fanatisme. “In een wereld waarin de naam van God vaak wordt verbonden met wraak of zelfs de plicht om te haten en geweld te gebruiken, is de boodschap van liefde van grote actuele waarde en heeft ze een concrete betekenis. Daarom wil ik in mijn eerste encycliek spreken over de liefde die God over ons uitsprak en die wij moeten doorgeven aan anderen”, schrijft de paus.

Amor en Caritas verenigd in Christus

Volgens Benedictus schuilt het geheim van de liefde in de persoon van Christus. “In Jezus Christus is de liefde van God vleesgeworden. Eros en Agapè zijn in Hem op de meest radicale wijze samengekomen.” De paus stelt dat de goddelijke liefde slechts aan de mensen kan worden doorgegeven als er een nauwe verbondenheid met de persoon van Jezus heerst. Deze verbondenheid komt volgens de Heilige Vader tot stand door het gebed, met name in de eucharistie.

Kritiek op ideologische wereldverbeteraars

In het verlengde van zijn opmerking over de verbondenheid met Christus, schrijft de paus in paragraaf 33 van deel 2: “Wat de medewerkers betreft die praktisch het werk van de naastenliefde in de Kerk bedrijven: zij moeten zich niet laten inspireren door ideologieën die de wereldverbetering op het oog hebben, maar moeten zich laten leiden door het geloof (..)”.

De encycliek is te lezen op de website van de Heilige Stoel (klik op de link linksonder op deze pagina).

katholieknederland.nl